The Irishman van regisseur Martin Scorsese is misschien wel de film waar ik dit jaar het meest naar uit heb gekeken. Grotendeels omdat we er zo lang op moesten wachten, om de combinatie Scorsese, de Niro, Pacino en Pesci. Om de grote heisa er omheen met Netflix als inzet. Voor het eerst zou een grote bioscoopfilm niet in de bios maar gelijk on demand te zien zijn. Veel belangrijker is de vraag: is dit het Magnus opus van Scorsese of moeten we onze verwachtingen bijstellen?
Synopsis: Frank Sheeran (Robert De Niro) ontmoet de beruchte maffiabaas Russell Bufalino (Joe Pesci) en dat verandert zijn leven voorgoed. Frank wordt al snel de huurmoordenaar van de maffia. Jimmy Hoffa (Al Pacino) is de legendarische en corrupte vakbondsleider die voor irritatie bij de grote maffiabazen zorgt. Frank, zelf ook werkzaam voor de vakbond, belandt in een hopeloze tweestrijd. De film centreert zich rondom één van de grootste onopgeloste zaken uit de 20e eeuw van de Amerikaanse geschiedenis: de verdwijning van Jimmy Hoffa.
M: Je moet er even voor gaan zitten want met 3,5 uur neemt Scorsese ruim de tijd om dit verhaal te vertellen. René, heb jij hier ook zo naar uit gekeken en had jij last van de lange speelduur?
R: Na alle reclame voor deze film was ik wel benieuwd. Ik heb geen moeite met de speelduur gehad wat wel eens anders is geweest bij andere films. Het vertel tempo is wellicht langzaam maar wel boeiend genoeg om de aandacht te kunnen vasthouden.
M: Het is een behoorlijke speelduur maar die heeft Scorsese goed benut om de karakters en het verhaal vorm te geven. De film opent met de oude Frank Sheeran in het bejaardentehuis die terugkijkt op zijn leven met Bufalino en Hoffa. De film laat een behoorlijke tijdspanne zien waarvoor ook weer de de-agingtechniek is gebruikt om de Niro, Pesci en Pacino jonger te maken. Dat is knap gedaan al ziet het er soms wel een beetje kunstmatig uit.
Wat ik ook sterk vind is dat Scorsese echt de tijd neemt om de film af te ronden en niet met een afgeraffeld einde komt zoals je soms nog wel eens bij andere grote films ziet.
Het acteerwerk is fenomenaal. Van de Niro, Pacino en Pesci onderling maar ook gezamenlijk. Dit zijn de rollen die we graag zien van acteurs van dit kaliber. Van Pacino en de Niro verwacht je precies waar je op hoopt maar de meeste indruk maakt mijn inziens Pesci wel, die nu eens de rust zelve is maar dat maakt hem in deze film juist zo eng en onvoorspelbaar. Hij oogt heel aimabel maar deinst nergens voor terug. Sowieso blijven de grote gewelduitbarstingen zoals we die vooral in Goodfellas zagen in deze film uit. Gelukkig maar want dat heeft deze film niet nodig. Scorsese wist zelfs Pesci uit zijn winterslaap/pensionering te halen want de goede man had al jaren niet meer geacteerd. Daar is overigens niets van te merken. Integendeel zelfs. René, heb jij ook zo genoten van het acteerwerk, de regie en de verbale dia- en monologen?
R: Geheel met je eens. Enkel vond ik de de-aging techniek niet helemaal gelukt en had ik moeite met een Pesci die de Niro, Kid noemt. We kennen de Niro niet anders als ’the big man’ en hier moet hij jonger zijn dan Pesci en dat kwam op mij niet geheel geloofwaardig over. Dit word ruimschoots goed gemaakt met hoe de acteurs de karakters neer zetten. Eindelijk begrijp ik het jargon ‘painting houses’.
M: Inderdaad, in werkelijkheid zijn ze beiden even oud. Scorsese heeft natuurlijk al meer films over de maffia en de onderwereld gemaakt zoals Mean Streets, Goodfellas en Casino maar deze film is veel gelaagder en subtieler dan eerdergenoemde films. Ondanks dat deze film ook geweld bevat is het niet zo bloederig en hard als in zijn eerdere maffiafilms. Het kan het tijdsbeeld zijn of de leeftijd van de regisseur en zijn acteurs samen. Maar je kan wel stellen dat deze film wel echt een afsluitend geheel is van zijn maffiafilms.
Scorsese opperde al dat dit misschien wel zijn laatste film zou kunnen zijn omdat er een te klein publiek voor zijn films is. De bioscopen worden gedomineerd door superheldenfilms. Iets waar hij al eerder zijn zorgen over uitte. Aan de ene kant snap ik zijn klaagzang aan de andere kant moet hij oppassen dat hij niet al teveel een oude stempel regisseur wordt. Er zijn genoeg oudere Amerikaanse regisseurs o.a. Clint Eastwood of Woody Allen die nog steeds films maken en die ook een klein publiek bedienen. Als een film goed is dan bereikt die film vanzelf wel een groot publiek. Overigens moeten we het ook niet al te serieus nemen want er staan al een paar grote films van Scorsese op stapel.
R: Dit soort films is zeer geschikt voor televisie. Netflix heeft hier vaker succes mee gehad en ik denk dat streaming ook de toekomst is. Een klein publiek is prima op deze manier te bedienen en zelfs uit te breiden want de mond tot mond reclame voor deze film is ronduit goed te noemen.
M: In het NRC las ik nog een interessant artikel over hoe waarheidsgetrouw deze film is. De film is gebaseerd op het boek: I Heard You Paint Houses van Charles Brandt. Een voormalig aanklager en misdaadonderzoeker. In dit boek zou Sheeran heel wat uit de doeken hebben gedaan maar aan zijn lezing wordt door veel journalisten en misdaaddeskundigen getwijfeld. De film oppert wel dat het op een waargebeurd verhaal gebaseerd is. Voor de cinematografie van de film maakt het weinig uit, hoogstens voor de waarheidsvinding van de kijker. The Irishman is inmiddels door 27 miljoen mensen wereldwijd op Netflix bekeken en daar zijn de bioscoopbezoeken nog niets eens bij opgeteld. Die mensen zullen waarschijnlijk aannemen dat dit de waarheid is. Zo niet, dan blijft de vermissing van Jimmy Hoffa uit 1975 nog altijd een onopgelost mysterie.
R: We weten allemaal dat Hoffa’s lichaam nooit is gevonden en in de film komen we er achter waarom dit zo is. Al is dit dus nog steeds fictie en geen bewijs dat dit ook de waarheid is geweest. Ik was wel onder de indruk hoe Pacino deze man neer wist te zetten.
M: Ik heb ontzettend genoten van deze film. Deze film oogt rustiger en subtieler dan de eerdere maffiafilms van Scorsese. De film is ook veel contemplatiever van toon. Dat zie je vooral terug in het laatste uur waarin hij ook weer de tijd neemt om de film echt af te ronden. Dit liet Scorsese eerder ook al zien in Silence. Commercieel gezien geflopt maar de film had een groter publiek verdiend. Scorsese, de Niro, Pacino, Pesci maar ook Harvey Keitel zijn hier op hun best. Wat mij betreft een van de beste films van 2019. René, deel jij mijn mening of niet?
R: Het is voor mij in ieder geval een van de betere films. De beste ben ik niet zo zeker van dat is toch een kwestie van smaak.
4 sterren
