Nummer 27: Touch of Evil (1958) R: Orson Welles – Amerika
Naslagwerk: 1001 Films – blz 337
‘Hij was een bepaald soort man‘ – Tanya (Marlene Dietrich)
Orson Welles, de acteur en regisseur die misschien nog wel het meest bekend is om zijn meesterwerk Citizen Kane waar hij mee doorbrak, keerde met deze film weer terug in Hollywood. De film noir is gebaseerd op het boek Badge of Evil van Whit Masterson. Het is een stijlvolle film die over corruptie en geweten gaat en speelt zich af in striptenten en motels in een fictief Mexicaans grensplaatsje op de grens van Amerika en Mexico.
Orson Welles speelt de rol van Hank Quinlan, een nogal onsympathieke politie inspecteur die er niet voor terugdeinst om bewijs te vervalsen om zo een dader te pakken. Charlton Heston speelt overtuigend de Mexicaanse narcotica-agent Mike Vargas, die de handelswijze van Quinlan onder de loep neemt. Het verhaal draait om een aanslag op een belangrijke en machtige Amerikaanse ontwikkelaar. Het lijkt erop dat de machtige Grandi familie hier achter zit.
In het boek Volgens Verhoeven van regisseur Paul Verhoeven legt hij uit dat de film beroemd is om zijn openingsscène. In drie onafgebroken minuten zien we, gefilmd met een ‘crane’, de aanloop van de film. Alleen dat al is de moeite waard.
Er schijnen van Touch of Evil meerdere versies in omloop te zijn. De oorspronkelijke versie uit 1958, een preview versie ook uit ’58 en een volledig gerestaureerde versie uit 1998 die de visie van de regisseur uitdraagt. Studio Universal had de film destijds zo gemonteerd dat Welles zich daar niet in kon vinden. Er waren door een studio-regisseur extra scènes opgenomen en in de film verwerkt en was de oorspronkelijke soundtrack vervangen door een soundtrack van de componist Henri Mancini. Welles schreef een 58 pagina’s tellende brief naar de studio om de film te herstellen naar zijn hand. Die versie kwam er overigens pas in 1998, lang nadat Welles in 1985 overleden was.
In het boek van Verhoeven stelt hij dat Universal destijds de juiste beslissing had genomen en dat de director’s cut uiteindelijk niet veel beter was. Met name de soundtrack van Mancini tilt de film naar grote hoogte in plaats van de zenuwachtige Mexicaanse muziek die Welles gekozen had. Pluspunten in de nieuwe versie zijn dat de aftiteling niet meer over de beroemde openingsscène heen loopt en de verhaallijn van Mike Vargas en zijn vrouw Susan (Janet Leigh) veel sterker is.
Ik heb de versie uit 1998 in de kast staan en heb helaas nog niet de 1958 versie gezien. Deze dvd versie stelde mij helaas teleur in beeld en geluid. Daar ik een groot liefhebber ben van de gerestaureerde versies op het label: Masters of Cinema, zal ik toch deze versie op blu-ray moeten aanschaffen. Temeer omdat daar alle drie de versies opstaan en de restauratie veel hoger in resolutie is dan de dvd-uitgave. Ik kom dus later nog terug op de ’58 versie, waar ik nu al naar uitkijk.
Touch of Evil is een intrigerende en perverse film noir die Welles weer terug op de kaart zette. Of zoals Verhoeven het zei: dat Welles nooit heeft toegegeven dat de Universal versie beter was, zegt wat over zijn megalomane karakter maar omdat hij ons Touch of Evil heeft gegeven, zullen we hem dat maar vergeven.