Zo gecharmeerd als ik was van de vroege films – denk aan films als Ju Dou, Raise the Red Lantern, The Story of Qiu Ju, To Live, allemaal uit de jaren 90 – van de Chinese cineast Zhang Yimou zo afstandelijk en anders vind ik zijn nieuwe film One Second.
Allemaal films met zijn muze Gong Li. De mooie en talentvolle Li. Die beelden, die kleuren, de muziek, het zijn allemaal onderdelen van een echte Yimou-film. Ik moet eerlijk zeggen dat ik Yimou daarna een beetje uit het oog verloren ben. Tot hij begin jaren 2000 opeens terugkwam met kleurrijke, bombastische films die veel meer aan Hollywood deden denken, dan aan de onafhankelijke films die hij eerder maakte. Denk aan films zoals Hero, House of Flying Daggers, Curse of the Golden Flower. Die films droegen nog wel de Aziatische grandeur en geschiedenis, maar Yimou was overduidelijk een andere weg ingeslagen. Tussendoor maakte hij nog wel wat kleine films maar wisselde die af met veilige keuzes zoals The Great Wall – die genadeloos flopte – en het stilistische Ying, beter bekend als Shadow.
In One Second gaat het om een ontsnapte gevangene uit een werkkamp, die op zoek is naar een filmjournaal waar zijn dochter in te zien is. Hij heeft zijn dochter zes jaar moeten missen. Tegen de achtergrond van de Culturele Revolutie zien we hem steeds in gevecht met een jong weesmeisje die het filmblik, waar de desbetreffende film in zit, steeds probeert te ontvreemden om er een lampenkap voor haar jongere broertje van te maken. In een zaaltje in een klein dorp, is de film later te zien maar door onoplettendheid van een van de operateurs is de filmrol op de weg terecht gekomen en dus moet met het behulp van de bevolking eerst de hele film gereinigd worden.
Het is een bijzonder verhaal. Hoewel de film zich in de Culturele Revolutie (1962-1976) afspeelt voelt de film heel erg van deze tijd. Het is ook een beetje een onsamenhangend verhaal dat ook nooit echt overtuigd. Het kan liggen aan de omgeving, de plek en tijd waar de film zich afspeelt. Op dramatische niveau overtuigt de film niet helemaal maar de sterkste momenten in de film, zijn juist de scènes waarin de bevolking van een klein dorpje elkaar helpen omdat ze zo uitkijken naar een filmvoorstelling. Dat dat juist een propaganda film is, maakt het extra bijzonder en surrealistisch.
Misschien moet je ook weten dat One Second geselecteerd was voor het Filmfestival van Berlijn in 2019 maar op het allerlaatste moment door de Chinese autoriteiten werd teruggetrokken. Yimou weet er alles van. In een tijd waarin hij redelijk moeiteloos kritische films kon maken – al bemoeide de Chinese overheid zich ook daarmee – is de censuur sinds een paar jaar weer helemaal terug en is het maken van maatschappijkritische films een stuk lastiger geworden. De geruchten gaan dat ook deze film is aangepast en eerlijk gezegd, voel je dat ook wel een beetje. Zeker als je het uiterst vreemde einde van de film in ogenschouw neemt. ”Wat is daar gebeurd?”, dacht ik meteen.
Zo is One Second – de titel van de film refereert naar een filmbeeld van 1 seconde – meer een film geworden die overtuigt wat de magie van film is in het algemeen en minder op dramatisch of kritisch vlak. Ook de beelden, de kleuren, de muziek en de acteerprestaties zijn voor een film van Yimou ondermaats. De enige die er nog enigszins een beetje bovenuit steekt is de rol van het jonge weesmeisje.
2,5 ster
One Second draait nu in de bioscoop