Op 6 mei 2022 was het precies twintig jaar geleden dat Pim Fortuyn op het Mediapark in Hilversum werd doodgeschoten. Een ieder die dat heeft meegemaakt, weet waarschijnlijk ook nog wel waar hij of zij op dat moment was. Het was de eerste politieke moord in Nederland. Het land was in schok.
De serie Het jaar van Fortuyn focust zich op de persoon Fortuyn, zijn politieke carrière, de opkomst van de LPF en de moord op en de nasleep ervan. Toen ik voor eerst hoorde dat er een serie zou komen over de opkomst van Pim Fortuyn en zijn LPF, en dat de rol gespeeld zou worden door acteur Jeroen Spitzenberger was ik op zijn zachtst gezegd nogal sceptisch. Hoe kon ik er zo naast zitten! Spitzenberger speelt hier misschien wel zijn beste rol tot nu toe en zijn gelijkenis met Fortuyn is treffend. Spot on, zonder dat hij er een karikatuur van maakt. Maar misschien nog wel beter dan Spitzenberger is Ramsey Nasr als Ad Melkert. Waar Spitzenberger nog kan leunen op de overbekende maniertjes en intonatie van Fortuyn is het bij Melkert een stuk lastiger. Nasr speelt hem ook treffend maar weet er nog meer een eigen draai aan te geven.
In een scenario van Nathan Vecht en Pieter Bart Korthuis en onder regie van Michiel van Jaarsveld wordt ons op een snelle en flitsende manier het verhaal verteld. Zo wordt Fedja van Hûet in de rol van Mat Herben opgevoerd om de vierde wand te doorbreken. Hij spreekt ons recht in de camera aan en geeft toelichting op de zaken. Dat is aan de ene kant een goede vondst en toegegeven het werkt, maar aan de andere kant ook jammer omdat het personage van Herben verder helemaal niet uitgewerkt wordt. En daar was ik persoonlijk ook wel nieuwsgierig naar geweest. Nu blijft het toch een beetje de Herben die we uit de media kennen maar wat is de andere kant van die man?
De serie focust zich volledig op de strijd tussen de twee politici. De behouden Melkert die met Wim Kok in zijn kielzog de PvdA niet uit het slop kan trekken en de flamboyante en uitgesproken Fortuyn die zegt wat hij denkt, en een heel ander deel van de bevolking aanspreekt. Het beruchte televisiedebat tussen Melkert en Fortuyn (hoogtepunt in de derde aflevering van de vijfdelige serie) is hier nog eens terug te zien. Hoe treffend is de gelijkenis:
De makers hebben goed gekeken naar Amerikaanse cineasten en scenaristen. Zo doet de serie best wel denken aan het werk van Adam McKay (Vice, The Big Short, Don’t Look Up) en de opening credits deden mij denken aan de serie Mad Men. Beter goed gejat dan slecht bedacht.
Ik denk dat we wel kunnen stellen dat dit één van de beste Nederlandse politieke series van het moment is. Het scenario zit goed in elkaar, het acteerwerk is om van te smullen – niet alleen de hoofdrollen maar ook de vele bijrollen – en het is boeiend, onderhoudend, komisch maar ook serieus. Naast Buza is ook dit weer een kwalitatief hoogstaande Nederlandse serie.
4,5 ster