Nummer 23: Midnight Cowboy (1969) R: John Schlesinger – Amerika
Naslagwerk: 1001 Films – blz. 493
“Ik had het voorrecht om films te maken in een tijd waarin de filmwereld iets durfde te doen met mensen, hun onderlinge relaties en maatschappij.” – John Schlesinger, 2002
Midnight Cowboy van regisseur John Schlesinger is samen met Marathon Man (1976), één van zijn betere films. Eerstgenoemde is opgenomen in dit naslagwerk. Een film met controversiële onderwerpen die er nog steeds toe doet.
Joe Buck (John Voight) zegt zijn baan als bordenwasser op en vertrekt naar New York om het daar te gaan maken als gigolo. Midnight Cowboy is slang voor een mannelijke prostitué. Maar zijn gedroomde carrière is een aaneenschakeling van teleurstellingen. Gedesillusioneerd komt hij in contact met ‘Ratso’ Rizzo, een kreupele zwerver met tuberculose (Dustin Hoffman) die hem beloofd te helpen. Net op het moment dat het toch lijkt te gaan lukken als gigolo, gaat de zieke Ratso achteruit. Ratso wil graag naar Florida en Joe besluit met hem mee te gaan en zijn nieuwe professie te laten voor wat het is.
De film opent heerlijk op de klanken van ‘Everybody’s talkin’ at me’ van Harry Nilsson. Voight die met deze film echt doorbrak zit lekker en overtuigend in zijn rol als de stoere maar naïeve gigolo. Door middel van flashbacks zien we de achtergrond en beweegredenen van Joe. Deze zitten in een knappe en enerverende montage in de film verwerkt. Hoffman is ook geloofwaardig als kreupele zielepoot die probeert te overleven maar eigenlijk al te ziek is.
Voor een Amerikaanse film (het Amerikaanse debuut van de Britse Schlesinger) die uitkwam in 1969 zitten er gewaagde thema’s als prostitutie, homoseksualiteit en losbandigheid in. Toch won de film een Oscar voor Beste Film, Beste Regisseur en Beste Screenplay. Gek genoeg wonnen Voight en Hoffman die de film toch echt dragen geen Oscar voor Beste Hoofdrol, terwijl ze beiden genomineerd waren.
De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik deze film voor het eerst als tiener zag en dat ik de film toen traag en saai vond. Het is duidelijk dat deze film voor een ouder publiek gemaakt is want ik heb er dit keer intens van genoten. Een prachtig geschoten film, vol vaart en geloofwaardige dialogen en fijne muziek, die vooral de menselijke kant van de personages laat zien.
Het is daarom jammer dat Schlesinger dat niveau niet heeft kunnen vasthouden. Na Marathon Man is het niet veel meer geweest. Schlesinger overleed in 2003 op 77-jarige leetijd.