Begin oktober was Focus op Film aanwezig bij de première van The Report in aanwezigheid van regisseur Scott Z. Burns en journalist/ samensteller van het rapport Daniel J. Jones. In de film geportretteerd door Adam Driver. Lokatie: Filmhuis Den Haag in samenwerking met distributeur The Searchers.
In deze film draait het om het rapport van de Senaatscommissie voor de inlichtingendiensten dat vijf jaar geleden gepresenteerd werd. Het rapport is een inventarisatie van de omstreden verhoortechnieken van de CIA na 9/11 in de Verenigde Staten.
Na 9/11 kreeg de CIA een soort van carte blanche om ervoor te waken dat er nooit meer zo’n aanslag op Amerikaanse bodem zou plaatsvinden. Dit kwam neer op brute martelpraktijken waaronder het omstreden ‘waterboarden’. Deze methoden gingen in tegen de grondwet en de conventie van Genève wat gaat over de behandeling van krijgsgevangenen.
Het rapport toonde aan de martelpraktijken weinig tot geen effect hadden en geen cruciale informatie opleverden. En dat de CIA informatie achterhield voor president George Bush jr. en dat de Senaat en het Witte Huis valse informatie ontvingen van de CIA. Zij hielden vol dat de omstreden praktijken mensenlevens redden en dat het geleid had tot de opsporing van Al Qaida leider Osama Bin Laden.
Jones (Driver) doet verslag aan Dianne Feinstein (Annette Bening) die voorzitter is van de in 2009 door de Senaat opgestelde onderzoekscommissie. Jones werkt vanuit een kille kelder in het CIA gebouw en krijgt weinig tot geen medewerking. In eerste instantie begint hij met een aantal medewerkers maar naarmate de tijd vordert (Jones werkte in totaal ruim 6 jaar aan het rapport en las miljoenen documenten) haken ze af en gaat Jones alleen verder. Het wordt steeds moeilijker objectief te blijven maar uiteindelijk verliest hij het doel nooit uit het oog. Daarbij werd hij gesteund door de Senaat, Feinstein en verschillende senatoren.
Over de martelpraktijken zelf was al een film gemaakt namelijk Zero Dark Thirty (2012) van regisseur Kathryn Bigelow. Een soort van patriottistisch pamflet waarin de door de CIA beweerde stellingen als een waarheid worden gepresenteerd. In het licht van deze film ga je daar wel anders naar kijken.
The Report is een politieke film en een aanklacht tegen de martelpraktijken en de CIA. Het is ook een sobere soms trage en taaie film die wel wat van de kijker vergt. Driver speelt zijn rol sober en ingetogen, maar wel overtuigend. Ze hebben alleen Jones weinig karakter en achtergrond mee gegeven. Bening als senator Feinstein is heerlijk pittig en een rol die haar op het lijf geschreven is. Burns probeert zo genuanceerd en oprecht mogelijk te werk te gaan – ook de regering Obama wordt niet gespaard – maar uiteindelijk is het toch een vrij eenzijdige belichting van zowel de martelpraktijken als het rapport.
Burns is een protogé van regisseur Steven Soderbergh. Hij is zowel een schrijver als regisseur. Voor Soderbergh schreef hij de films Contagion en Side Effects. Maar ook het recente The Laundromat voor Netflix. Ook schreef hij mee aan de nog te verschijnen Bond film No Time to Die.
De getoonde, nagespeelde martelscènes zijn overtuigend in beeld gebracht. Wat dat betreft steken ze echt af tegen de verder solide cameravoering. Uiteindelijk is het politieke steekspel wat achter de schermen gevoerd wordt tussen het Witte Huis, de CIA en Feinstein en haar onderzoekscommissie wat nog rest.
Het neemt niet weg dat The Report spannend en boeiend is en een film die je eigenlijk toch gewoon gezien moet hebben.
3,5 sterren
The Report is vanaf 7 november in de bioscoop te zien
Distributeur: The Searchers.