Is Tár van regisseur Todd Field – zijn derde grote speelfilm – nu een film over de cancelcultuur – hoe actueel is dat op dit moment – MeToo of machtsmisbruik of is de film meer dan dat? Actrice Cate Blanchett zet de rol van de lesbische dirigent subliem neer. Niet gek, want Field schreef de rol speciaal voor haar.
Lydia Tár dirigeert haar leven net zoals haar orkest. Ze dirigeert als eerste vrouw het Berlijn Filharmonisch Orkest en staat aan de vooravond om de laatste van alle symfonieën van Mahler met dit orkest te gaan spelen. Ze heeft alles tot in de puntjes onder controle maar haar zorgvuldig opgebouwde leven staat op omvallen als een protegé van haar zelfmoord pleegt, en het verleiden van jonge muzikantes uit haar orkest openbaar wordt.
De vraag die de film opwerpt is, is Lydia een arrogante bitch of een onzekere vrouw met een hang naar perfectie die een façade heeft opgebouwd? De film heft geen oordeel. Het is aan de kijker zelf. Met veel details en verborgen aanwijzingen kun je er achter komen of je kunt je eigen oordeel vellen. Om niet teveel weg te geven zal ik hier nog even voor me houden wat mijn uitkomst is.
Tár is geen gemakkelijke film. Hij opent met een enkel audiospoor en de aftiteling van alle mensen die aan de film hebben meegewerkt. De cast volgt pas aan het eind van de film. Dan een ellenlang interview met Lydia. De film oogt koud en kil. Afstandelijk zelfs. Met een protagonist die je onmogelijk sympathiek kunt vinden. Wat wel verfrissend is dat in deze context niet eens gekozen is voor een man maar voor een vrouw. Een lesbienne nota bene, die zich ook nog eens schuldig lijkt te maken aan grooming. Opvallend is ook, dat iedereen in haar omgeving ziet en weet wat ze doet maar niemand die daar iets van zegt of ingrijpt. Fascinerend en je vraagt je af, wat daar de reden van is. Gek genoeg gaat de film nauwelijks over klassieke muziek. Het zit er natuurlijk wel in maar lijkt ondergeschikt aan het verhaal.
Blanchett won voor haar rol al bij de BAFTA en de Golden Globes. De Oscar won ze niet. Voor de rol dook ze in de wereld van het dirigeren en ze leerde om vloeiend Duits te spreken. Het zegt iets over haar toewijding. Tár is een film die ongemak veroorzaakt, waar je je doorheen moet worstelen, die je opeens grijpt en die je waarschijnlijk nog eens moet kijken om alle lagen, details en aanwijzingen te snappen. Een bijzondere kijkervaring.