Wat hebben wij het toch zwaar om steeds maar weer die geweldige jaren 80 films te moeten bekijken en te beoordelen. Na de komedies is het nu tijd voor een echte misdaadfilm. Scarface van regisseur Brian De Palma. Losjes gebaseerd en meer opgedragen aan de makers van het origineel Scarface: The Shame of the Nation uit 1932. Voor deze film schreef niemand minder dan Oliver Stone een heel nieuw script en De Palma nam de regie op zich. Is dit klassieke verhaal over opkomst en ondergang nog steeds goed en relevant of is de film hopeloos verouderd?
Scarface gaat over Tony Montana (Al Pacino) een Cubaanse immigrant die zich in Amerika in het criminele circuit opwerkt door zijn lef en grote bek. Voor de duvel niet bang bouwt hij zijn eigen imperium op maar inmiddels is hij door zijn eigen cokeverslaving en paranoia in de problemen gekomen.
M: Ik was denk ik een jaar of veertien, vijftien – in ieder geval veel te jong voor de film – toen ik de film zag. Ik heb hem destijds niet in de bioscoop gezien dus dat moet op televisie zijn geweest. Maar ik kan me nog ontzettend veel voor de geest halen. Ik sluit niet uit dat ik hem daarna nog wel eens eerder heb gezien maar voor deze kijkbeurt was het in ieder geval lang geleden. Met name de scène in de badkamer met die kettingzaag ben ik nooit vergeten. Ik heb daar werkelijk waar slapeloze nachten van gehad. In mijn beleving was die scène echt gruwelijk maar nu ik hem heb terug gezien valt het best wel mee. Al heb ik wel gelezen dat er een scène verwijderd is. Iets met een arm. Geen idee of ik dat destijds wel of niet gezien heb. Het is niet duidelijk wanneer die scène verwijderd is. Maar wat ik zeg, ik was echt jong toen ik de film zag. René, heb jij ook een specifieke scène die je altijd bij is gebleven?
R: Ik heb de film echt moeten bekijken omdat het destijds een film is geweest die grotendeels aan mij voorbij is gegaan. De interesse was er bij mij niet voor deze film en alhoewel het respect voor Pacino gegroeid is was deze film niet de reden. De badkamer scène waar jij het over hebt is vrij suggestief dus de fantasie vult de rest in en op die leeftijd kan dat behoorlijk gruwelijk zijn. Nu echter is die scène lachwekkend – tja – we worden volwassen
M: Brian De Palma was toen hij deze film maakte wel echt op zijn hoogtepunt. Hij maakte vooral furore met ijzersterke thrillers als Sisters, Carrie, Dressed to Kill, en Blowout die een jaar na Scarface uitkwam. Dus deze misdaadfilm was in dat opzicht wel een verrassing. Daarna maakte hij meer misdaadfilms. Je zou kunnen zeggen dat Scarface misschien wel een beetje teveel van alles is. Zwaar aangezet en ‘over the top’. Maar aan de andere kant is het een echte jaren 80 film die qua thematiek uiterst actueel is. Denk alleen maar aan de moccromaffia en je ziet genoeg overeenkomsten. René, deel jij die mening?
R: Ik vond de film erg traag en de acteerprestaties over het algemeen niet al te best. Zeker in de eerste helft vond ik de dialogen te gemaakt en had ik echt het gevoel van, zo praten mensen niet met elkaar in de echte wereld. De film doet voor mij echt verouderd aan en heeft de tand des tijds niet echt goed doorstaan.
M: Neemt niet weg dat Pacino hier wel de rol van zijn leven speelt en hij vond dit ook zijn leukste rol om te spelen, heeft hij wel eens verteld. Maar Steven Bauer als Manny, zijn jeugdvriend uit Cuba, is goed. Michelle Pfeiffer is goed als de ‘love interest’ in het verhaal. Mastrantonio als zijn zus is een plaatje. Eigenlijk zijn alle acteurs hier wel op zijn of haar plek. Natuurlijk schmiert Pacino erop los – en deed hij dat vaak dunnetjes over in andere films – maar hij doet het wel geloofwaardig en goed. René, wat vind jij van de cast:
R: Tja, ik ben het hier niet zo met je eens zoals ik eerder aangaf. Uiteraard zijn dit de beginjaren en zijn alle acteurs inmiddels gegroeid en beter geworden. De typische uitspraken en maniertjes van Pacino zijn gebleven en maakte hem herkenbaar.
M: En dan te bedenken dat De Palma eerst de film Flashdance zou regisseren maar deze liet schieten voor Scarface. Gelukkig maar!
R: Flashdance was uiteindelijk voor mij ook geen film die mijn interesse kreeg dus in beide gevallen heeft het voor mij niet uitgemaakt. De quote ‘Say hello to my little friend’ is inmiddels iconisch en word in andere films dan ook regelmatig gebruikt of varianten er op. Deze zin stond ook in het script maar is door Pacino groot gemaakt. Little friend verwijst naar een M16 wapen met een 40mm granaatwerper erop.
M: Scarface is zoals eerder gezegd een echte jaren 80 film die kleurrijk en overweldigend is. Hier en daar laat de geloofwaardigheid wel wat te wensen over. Met name de weg naar de top gaat wel heel makkelijk en snel maar dat is zeer waarschijnlijk gedaan om de film zijn vaart te geven. Zijn vriendschap met Manny en zijn zwakke plek – zijn zus Gina – zijn wel goed uitgewerkt maar soms erg aanwezig in combinatie met de muziek van componist Giorgio Morodor. In zijn soundtrack hoorde ik duidelijk overeenkomsten met zijn muziek voor de film Midnight Express. Ook heeft hij de muziek voor Flashdance gemaakt. Alsof De Palma hem toen ook maar meenam naar Scarface.
R: De eerste helft had de soundtrack wel iets weg van zo’n oude erotische film maar dat kan aan mij liggen, haha. Er zitten inderdaad veel zaken in die ongeloofwaardig zijn en/of ook niet worden uitgelegd. Het verhaal is eenvoudig. Personage klimt op van niets tot ‘crime lord’ en legt dan het loodje. Het waren andere tijden maar de manier waarop alles in een film verwerkt is maakt nog steeds niet echt een wow indruk op mij. Uiteraard blijft het een klassieker maar dit komt denk ik vooral omdat het voor vele acteurs een doorbraakfilm is geweest.
M: Grappig dat we het voor eerst niet helemaal eens zijn over een film. Ik ben duidelijk positiever over Scarface dan jij al heb ik ook wel zo mijn kanttekeningen. Maar in mijn beleving mag de film nog steeds wel gezien worden! Dit komt waarschijnlijk ook omdat ik er wel nostalgische gevoelens bij heb.
Dan nog wat feitjes: Pacino en F. Murray Abraham wonnen een Oscar voor hun vertolking. En Pfeiffer, Mastrantonio, Loggia en Durning waren allen genomineerd. Steven Spielberg en De Palma waren destijds goede vrienden en kwamen regelmatig bij elkaar op de set. Zo heeft Spielberg de aanval op het huis aan het einde van de film vanaf de grond gefilmd. Dit staat niet in de credits van de film. Pacino snoof voor de film langdurig melkpoeder door zijn neus en heeft ooit eens gezegd dat zijn hele neus er kapot van ging en daar nog jaren last van heeft gehad. Mariam Colon die de moeder van Tony speelt in de film was in werkelijkheid slechts vier jaar ouder dan Pacino. Het woord ‘fuck’ komt maar liefst 207 keer voor in de film. 42 lijken zijn er geteld. De film is op gedragen aan Howard Hawks (regisseur) en Ben Brecht (schrijver) van de originele Scarface uit 1932. Alleen Bauer is van Cubaanse afkomst. De rest is Italiaans-Amerikaans of komt uit Puerto Rico en het Midden Oosten.